Wersja mobilna     +   Dodaj wydarzenie    Dodaj aktualność    Dodaj galerię    Zgłoś temat    Dodaj ogłoszenie    Dodaj ofertę  

Przeczytaj:
Kumek, Rupar, Rejman czy Szubart? [SONDA]
Czarnota, Czechowicz czy Pasieczny? [SONDA]
Uroczystość w Markowej, 80 rocznica.
Tata wraz z synem Karolem opowiadają o swoich zmaganiach z codziennością
home > Start > Aktualności > Odkrycia w rakszawskim lesie "Brzeźnik"
Rozmiar tekstu:
AAA
RAKSZAWA
2022.12.05 14:18 | aktualizacja: 2022.12.06 08:55

Odkrycia w rakszawskim lesie "Brzeźnik"

W latach II wojny światowej rakszawski las "Brzeźnik" i jego najbliższe otoczenie stanowiły rejon silnie związany z działalnością miejscowej konspiracji wojskowej (Obwód Łańcut ZWZ-AK). W znajdującej się tam wówczas gajówce rezydował kapral Walenty Chudzik ps. "Waluś'" - aktywny żołnierz ZWZ-AK. Na polu przyległym do lasu "Brzeźnik" wiosną 1944 roku odebrane zostały dwa alianckie, nocne zrzuty lotnicze. W rejonie gajówki składowano w ukryciu materiały wojskowe. W nieodległym pałacyku myśliwskim w Potoku - analogicznie jak "Brzeźnik" należącym do dóbr ziemskich Alfreda Potockiego prowadzone były tajne odprawy komendy łańcuckiego obwodu ZWZ-AK. Tamże w zabudowaniach tzw. psiarni/stajni myśliwskiej produkowano konspiracyjne granaty.
Odkrycia w rakszawskim lesie "Brzeźnik"
Odkrycia w rakszawskim lesie "Brzeźnik"

Rolę gajowego Chudzika i znaczenie rejonu lasu "Brzeźnik" dla podziemia obrazuje następujący fragment wspomnień sierżanta Tomasza Maruszaka ps. "Szarski"- żołnierza AK z Leżajska (fragment wspomnień udostępnił dr Andrzej Borcz): " ..W lasku tym przechowywano broń pochodzącą z wypadów czy zrzutów. Z tego magazynu była wydawana broń i materiały walki dla podległych placówek. Pieczę sprawował gajowy Walenty Chudzik narażając na niebezpieczeństwo swoją rodzinę. Obok gajówki znajdowały się stawy rybne, często odwiedzane przez żołnierzy niemieckich czy gestapo. W ramach relaksu łowili ryby, a jednocześnie prowadzili obserwację przechodniów w celu rozpoznania, czy przypadkiem w okolicy znajdują się podejrzani lub partyzanci".

Poszukiwacze materialnych śladów przeszłości wiosną br. osiągnęli niebywały sukces odnajdując unikalny aliancki zasobnik zrzutowy. Podczas prac eksploracyjnych w rejonie dawnej gajówki w "Brzeźniku" odnaleziono również połówkę tzw. nieśmiertelnika - metalowego znaku tożsamości żołnierza Wojska Polskiego - należącego do kaprala Walentego Chudzika. Zdjęcia awersu i rewersu nieśmiertelnika stanowiące ilustrację do niniejszego artykułu udostępnił p. Bogdan Maczuga.

W rejonie dawnej gajówki w lesie "Brzeźnik" odkryto również trzy słoiki typu wek (z wieczkiem zamykanym na gumkę i sprężynę) zawierające dokumenty. Stwierdzono, że zawartość dwóch słoików (papierowe materiały) uległa niestety zawilgoceniu i zniszczeniu, natomiast z trzeciego, który okazał się szczelny, udało się wydostać dziesięć stron dobrze zachowanych dokumentów.

Zachowane w postaci maszynopisu dokumenty dotyczą sytuacji politycznej w powiecie łańcuckim w lipcu 1946 roku, w tym wyników sfałszowanego referendum ludowego przeprowadzonego 30 czerwca tego roku. Szczegółowe raporty zawierają komentarze dotyczące ówczesnych stronnictw politycznych, jest tam ocena przebiegu referendum oraz zestawienia wyników głosowania dla poszczególnych miast, gmin i wsi. Raporty zawierają ocenę sytuacji politycznej i społecznej latem 1946 roku w regionie łańcuckim i leżajskim. Występują tam fragmenty związane z działalnością podziemia antykomunistycznego, ale również analiza przypadków pospolitego bandytyzmu i działań organów bezpieczeństwa i represji.

Dr Andrzej Borcz - ekspert w dziedzinie podziemia niepodległościowego funkcjonującego w regionie łańcuckim w okresie wojny i lat powojennych po analizie ocalonych dokumentów stwierdził, że są to najpewniej raporty opracowane przez tzw. Brygady Wywiadowcze WiN (Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość). Jak informuje nasz specjalista Brygady Wywiadowcze powstały jeszcze w czasie okupacji niemieckiej i znajdowały się w strukturze Armii Krajowej. Po rozwiązaniu AK w styczniu 1945 roku elementy Krakowskiej Brygady Wywiadowczej (Obwód Łańcut AK należał do Okręgu Kraków AK) znalazły się w strukturze podziemnej organizacji "Nie". Następnie Brygady Wywiadowcze (BW) zostały włączone do podziemnej organizacji o nazwie "Delegatura Sił Zbrojnych", a w końcu przynależały właśnie do WiN. Zdaniem doktora Borcza odkrycie jest bardzo interesujące, ponieważ zachowane, opracowane bardzo rzetelnie dokumenty stanowią dowód sprawnego funkcjonowania miejscowej sieci wywiadowczo-informacyjnej WiN w końcowej fazie działalności BW. Do końca września 1946 roku Brygady Wywiadowcze zostały bowiem rozbite przez funkcjonariuszy UB, a wywiadowcy i współpracownicy BW byli ścigani aż do roku 1950.

Jest bardzo prawdopodobne, że wspomniane raporty zostały ukryte przez Walentego Chudzika - współpracownika bądź wywiadowcę BW latem lub jesienią 1946 roku. Być może "nieśmiertelnik" został zgubiony podczas zakopywania słoików ?

Szkoda, że zarówno gajówka "Walusia" na skraju lasu "Brzeźnik", jak i pałacyk myśliwski w Potoku nie doczekały naszych czasów. Ale sam urokliwy las "Brzeźnik", jak i teren dawnego unikalnego kompleksu łowieckiego Ordynacji Łańcuckiej w Potoku nadal warte są odwiedzin o każdej porze roku.

Odkrycie unikatowego zasobnika zrzutowego w Rakszawie

Red.
REKLAMA
Oceń:
8 głosów
Odkrycia w rakszawskim lesie "Brzeźnik", 5.0000 out of 5 based on 8 ratings
Red. dodany
 
Odsłon: 10833
Dodaj zdjęcie

Waszym zdaniem (0)

Podaj login i hasło:
Login:
Hasło:
Skomentuj na forum:
Zarejestruj się
Jesteś już zarejestrowany na lancut.gada.pl? Zaloguj się
Imie lub nazwa:
Treść komentarza:
Przepisz niebieski tekst z obrazka wyżej:
Brak wpisów, Twój komentarz może byc pierwszy.
Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług droga elektroniczna art 14 i 15 (Podmiot, który świadczy usługi określone w art. 12-14, nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych) wydawca portalu lancut.gada.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników Forum. Osoby zamieszczające wypowiedzi naruszające prawo lub prawem chronione dobra osób trzecich mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.
Przy komentarzu niezarejestrowanego użytkownika będzie widoczny jego ZAKODOWANY adres IP. Zaloguj/Zarejestruj się.
REKLAMA

Najpopularniejsze

Ostatnie komentarze

REKLAMA
 
telRedakcja telefon

795 977 761

alarmSkrzynka alarmowa

alert@lancut.gada.pl

emailRedakcja e-mail

redakcja@lancut.gada.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone lancut.gada.pl Projekt graficzny CePixel wykonanie eball hosting home.pl
Mapa strony | Zapytania Google
x